Παινέματα και… Παινέματα!

της Λίνας Μπόγρη-Πετρίτου*

Δεν είχε πατήσει καλά, καλά, ο Δεκέμβρης και τα κινητά άναψαν με τα πρώτα… λόγω κρίσης, ευρηματικά μηνύματα:

Ματαιώνονται για φέτος τα Χριστούγεννα. Ο Ιωσήφ πρέπει να πληρώσει περαίωση, η Φάτνη να τακτοποιηθεί ως υπαίθριος, η Παναγία δεν παίρνει επίδομα τοκετού, οι άγγελοι δεν πετάνε λόγω απεργίας και οι τρεις Μάγοι φοβούνται, ότι θα απελαθούν ως μετανάστες!

Εκείνο που σκέπτομαι είναι ότι πέρα από όλα τούτα τα δυσάρεστα που μας κτυπούν την πόρτα, πολλές θα είναι οι πόρτες που δεν θ’ ανοίξουν στο κάλεσμα, «Να τα πούμε;», των παιδιών.

Και πάντα, τέτοιες γιορτινές ημέρες, έρχεται στο νου μου, ένα μικρό απόσπασμα από κείμενο του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, που αναφέρεται στους «μικρούς καλανδιστές όπου όλη τους η αγωνία συμμαζώνεται σε τούτο και μόνο: μη λάχει κι ακούσουν στο κάλεσμά τους τη σκληρή απόκριση: «μας τα ’παν άλλοι»»!

Τα κάλαντα ανήκουν σε κείνα τα έθιμα που θέλουν να εξασφαλίσουν την ευτυχία και την καλοχρονιά. Τα παιδιά τραγουδώντας από πόρτα σε πόρτα, μοιράζουν με τις ευχές τους, την αισιοδοξία και τη χαρά για τις γιορτές του Δωδεκαήμερου.

Τα αιγινήτικα παινέματα που ακολουθούσαν τα κάλαντα, είναι πλούσια, υπερβολικά ίσως πλούσια σε περιεχόμενο, όπως πλούσια είναι η γλώσσα μας, που φτιάχνει στίχους για ν’ αρέσουν, στον αφέντη, στην κυρά, στο γιο, στην κόρη του σπιτιού, κι έτσι ν΄ ανοίξουν «τα κουτάκια τους τα κατακλειδωμένα, να δώσουν για τον κόπο τους…».

Σε τούτη την ανθολογία με τις ευχές, θα ήταν κρίμα να μη θυμηθούμε και τα άλλα… παινέματα που τα παιδιά, μιας κάποιας εποχής, (του… 1910-1920!) τα «έψελναν», έξω από την κλειστή πόρτα που δεν άνοιγε.

Ετοιμάζαμε από νωρίς τα κουμάντα μας, να βγούμε στις γειτονιές. Φιάναμε ντενεκεδένια καραβάκια, τουμπανάκια… Τα μπογιατίζαμε… Εμοιράζαμε τις γειτονιές με τις άλλες τσέτες (παρέες). Αρχινάγαμε αφ’ τη Χώρα κάτου. Είχαμε καλάθι τσαι βάναμε αυγά, φοινίκια, σταφίδες, σύκα, ό, τι μας εφιλεύανε. Έπεφτε τσαι κανένας «καλπάτσος» (παλιό κέρμα), καμιά φορά. Όχι που να πεις τίποτα σπουδαία. Να, καμιά δεκάρα που ’χε αφ’ τη μια μεριά την κουκουβάγια. Ή τσαι κάτι της μιας δραχμής με τον Γεώργιο που έγραφε ολόγυρα Κρητική Πολιτεία, τότες που ήντονε αρμοστής. Υπάρχανε που λες τσαι κάτι ανάποδοι με αμπαρωμένες τις θύρες… Άλλο που δε θέλαμε! Άσε που ήντονε πάντα οι ίδιοι τσαι οι ίδιοι. Γρουσούδηδες, που σου λέω. Εκαθόμαστε απ’ όξω αφ’ τη θύρα τους τσαι αρχινάγαμε με το μαλακό στην αρχή τσαι άμα δεν ανοίγανε, το αγρεύαμε:

Τόσο βαρύ ειν’ το πάπλωμα τσαι δεν παίρνεις χαμπάρι
που από ’ξω αφ’ τη θύρα σου, καράβι βολτετσάρει…

Τόσα τραγούδια είπαμε, θύρα δεν έχει ανοίξει,
αν τα ’λεγα στον ουρανό, χρυσάφι θα ’χε ρίξει…

Αφέντη μου, στην κάπα σου, χίλιες χιλιάδες ψείρες,
άλλες κλωσούν, άλλες γεννούν, άλλες αυγά μαζώνουν,
τσ’ άλλες το Θιο περικαλλούν να μη τις ζωματίσουν…

Εσένα πρέπει, αφέντη μου, τορβάς τσαι δεκανίκι,
να σε τραβάνε τα στσουλιά, τσαι πέντε δέκα λύκοι…

Τσαι ’σένα τσουρά μου η ευμορφιά, γλήγορα να σ’ αφήσει,
που όντες σε δει ο άντρας σου, να μη σ’ αναγνωρίσει…

Μωρή ψειριάρα, ψειριαρού, τσαι ψειροκονιδιάρα,
που βάζεις πέντε δάχτυλα τσαι βγάζεις δέκα ψείρες…

Την κόρη σου, την όμορφη, βάλτηνε στο ζεμπίλι
τσαι κράτησέ την αψηλά να μη τη φάν’ οι ψύλλοι…

* Η Λίνα Μπόγρη-Πετρίτου ασχολείται συστηματικά με την Τοπική Ιστορία και την Λαογραφία της Αίγινας και αρθρογραφεί για τα θέματα αυτά στον τοπικό τύπο.

Δεκέμβριος

της Λίνας Μπόγρη-Πετρίτου*

Άγια Βαρβάρα μίλησε, κι Άϊ Σάββας απεκρίθει:
–Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο,
γιατί Άϊ Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.

Δεκέμβριος, ο πρώτος μήνας  του χειμώνα, και ο τελευταίος, ο δωδέκατος του χρόνου, στο Γρηγοριανό ημερολόγιο. Το όνομα του έμεινε ίδιο απ’ όταν ήταν ο δέκατος μήνας (decem = δέκα) στο παλιό ρωμαϊκό ημερολόγιο.

Ο Δεκέμβρης του χιονιού, της παγωνιάς, της θαλπωρής του σπιτιού. Ο Δεκέμβρης, ο γιορτινός, του Δωδεκαήμερου και των καλικατζάρων. Ο Δεκέμβρης της προσμονής και της χαράς των παιδιών.

Το τραγούδι με τον τρύγο, το Δεκέμβρη παραμύθι.

Οι κρύες ημέρες του Δεκέμβρη, αρχίζουν από τα  «Νικολοβάρβαρα», όπως στη λαϊκή μας παράδοση, αναφέρονται οι γιορτές της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Σάββα  και του Αγίου Νικολάου (4, 5 και 6 αντίστοιχα), στις αρχές του μήνα.

Τα Νικολοβάρβαρα παγώνουν και τα μάρμαρα.

Η Αγιά Βαρβάρα βαρβαρώνει (αγριεύει το κρύο), ο Άϊ Σάββας σαβανώνει (κοκαλώνεις από την παγούρα), κι ο Άϊ Νικόλας παραχώνει (σε κλείνει στο σπίτι).

Οι ναυτικοί μας,  συμφωνούν με τους στεριανούς και λένε:

Τ’ Άϊ Νικολοβάρβαρα κατεβασιές και χιόνια, μπουράσκες και τελώνια.

Λέγεται, ότι ο Άγιος Νικόλαος, προστάτης των ναυτικών, είναι εκείνος που επινόησε το πηδάλιο, για τούτο και η ευχή μας:

Ο Άϊ Νικόλας στο τιμόνι σου.

Το Δεκέμβριο έχουμε τις μικρότερες ημέρες,

Του Δεκέμβρη η ημέρα, καλημέρα-καλησπέρα,

που αρχίζουν να μεγαλώνουν από τα Χριστούγεννα (αρχίζει το χειμερινό ηλιοστάσιο), ο λαός μας όμως που βιάζεται, λέει, ότι από της Αγίας Άννας (9 Δεκεμβρίου),

Η μέρα παίρνει ανάσα.

Και από του Αγίου Σπυρίδωνα (12 Δεκεμβρίου),

Η μέρα παίρνει ένα σπυρί, μεγαλώνει δηλαδή λίγο-λίγο.

Μέχρι τα Χριστούγεννα,  στην ημέρα, έχει προστεθεί μια ώρα ακόμα.

Χριστός γεννάται, ώρα γεννάται.

Τιμάται  ο Άγιος Ελευθέριος  (15 Δεκεμβρίου),  που χαρίζει στις γυναίκες που περιμένουν παιδί, «καλή λευτεριά». Στις 18 του μήνα (περισσότερο στην ελληνική ύπαιθρο), γιορτάζουν τον Άγιο Μόδεστο, προστάτη των ζώων, ιδιαίτερα εκείνων που βοηθούν το γεωργό στο όργωμα.

Μέσα στο Δεκέμβρη, η σπορά πρέπει να ’χει τελειώσει,

Δεκέμβρη, δίκια σπέρνε,

συμβουλεύουν μέσα από την παροιμία οι παλιοί, που σημαίνει πως ο σπόρος πρέπει να πέφτει με προσοχή και σύνεση γιατί τώρα το χώμα είναι αφράτο και νωπό από τις βροχές, και δεν υπάρχει λόγος να πετιέται παντού κι όπου προλάβει να φυτρώσει.

Το κρύο δυναμώνει.

Γύρω γύρω του Χριστού, η κορφή του Χειμωνιού.

Και οι χαρές των αγροτών μεγάλες, καθώς υπολογίζουν τη σοδειά.

Χειμωνιάτικα Γέννα, καλοκαιρινή χαρά.

Περιμένει ο λαός μας το χιόνι γιατί πιστεύει πως:

Το χιόνι του Δεκέμβρη, χρυσάφι του καλοκαιριού.

Και εκείνο αν έχει αργήσει μας παραγγέλνει:

Αν τ’ Άϊ Φιλίππου λείπω, τ’ Άγια των Αγιών δε λείπω,

εννοώντας τις Άγιες ημέρες των Χριστουγέννων.

Και οι επιθυμίες μαζί με τις ευχές των γεωργών μας, κλείστηκαν μέσα στις παροιμίες,  που ακούγονται μέχρι σήμερα:

Να ’ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα

και τα Λαμπρά βρεχούμενα, αμπάρια γιομισμένα!

Καλό μήνα!

* Η Λίνα Μπόγρη-Πετρίτου ασχολείται συστηματικά με την Τοπική Ιστορία και την Λαογραφία της Αίγινας και αρθρογραφεί για τα θέματα αυτά στον τοπικό τύπο.

Νοέμβριος

της Λίνας Μπόγρη-Πετρίτου*

Νοέμβριος, ο ενδέκατος μήνας του χρόνου,  έχει 30 ημέρες και τρίτος μήνας του φθινοπώρου. Στο ρωμαϊκό ημερολόγιο είχε την ένατη θέση, και έτσι πήρε το όνομα του, (από το λατινικό  novem=εννέα), που το διατήρησε και στο νέο ημερολόγιο, το Γρηγοριανό.

Ένα απ’ τα σημάδια τ’ ουρανού που ο λαός μας παρατηρούσε και ανάλογα προγραμμάτιζε τις δουλειές του, είναι η ανατολή και η δύση της Πούλιας (ο αστερισμός της Πλειάδας), ιδιαίτερα το μήνα Νοέμβριο.

Στις  δεκαεφτά, στις δεκαοχτώ, (Νοέμβρη) η Πούλια πέφτει στο γιαλό και το λαλεί και λέει:
μήτε στάνη στα βουνά, μήτε γεωργός στους κάμπους.

Η Πούλια βασιλεύει, ο καλός ο ζευγολάτης αποσπέρνει.

Η Πούλια βασιλεύοντας το μήνυμα της στέλνει:
ούτε τσοπάνης στα βουνά, ούτε ζευγάς στους κάμπους.

Η Πούλια βασιλεύει και πίσω παραγγέλνει:
μήτε κοπάδι στο βουνό, μήτε καράβιστο γιαλό.

«Ουράνιο ρολόϊ» για γεωργούς και κτηνοτρόφους κατά τη διάρκεια της νύχτας, η Πούλια, ανάλογα με τη θέση της. Η ανατολή της, (είναι ορατή μια ώρα πριν την ανατολή του ήλιου), προς το τέλος του Μάη, ιδιαίτερα στις 21, γιορτή του Αγ. Κων/νου και της Αγ. Ελένης, σηματοδοτούσε την αρχή του καλοκαιριού και την έναρξη του θερισμού, και η δύση της, (ορατή μια ώρα επίσης πριν την ανατολή του ήλιου), στις 14 Νοέμβρη  (περίπου), γιορτή του Αγ. Φιλίππου, την αρχή του χειμώνα.

Έτσι το Νοέμβρη, οι βοσκοί αφήνουν τα βουνά, κατεβαίνουν στα χειμαδιά και οι γεωργοί τελειώνουν όσες δουλειές έχουν καθυστερήσει.

Και πρέπει να βιαστούν γιατί:

Νοέμβρη νόγα κι έσπερνε, ξερά, χλωρά, πελέκα. 

Προσφέρεται επίσης για τον πολλαπλασιασμό των φυτών:

Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη, φύτευε καταβολάδες.                                            

Το λιομάζεμα, από τις πρώτες δουλειές των γεωργών, που αν δεν έχει ακόμα ξεκινήσει, πρέπει να αρχίσει, για να προλάβουν  τις αλλαγές του καιρού.

Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.

Στην πρωτομηνιά του Νοέμβρη γιορτάζουμε τους θαυματουργούς γιατρούς της εκκλησίας μας, Κοσμά και Δαμιανό, που γιάτρευαν χωρίς χρήματα τον κόσμο, γι’ αυτό και ο λαός μας τους ονόμασε μ’ ένα όνομα, Άγιοι Ανάργυροι  («ανάργυροι»… χωρίς αργύρια).  Στα ξόρκια, για τη θεραπεία  ασθενειών, ή για  το ξεμάτιασμα, όσο και σιγά να λέγονται τα λόγια από τους ειδικούς, μέσα από το μουρμουρητό ξεχωρίζεις πολύ συχνά την επίκληση των Αγίων Αναργύρων:

 Άγιοι Ανάργυροι και θαυματουργοί … δώστε σεις τη γιατρειά σας…

Οι Άγιοι Ταξιάρχες, στις 8 του μήνα, και ο δικός μας θαυματουργός Άγιος, ο Άγιος Νεκτάριος την άλλη μέρα στις 9.

Ο καιρός γίνεται ψυχρότερος, και στις 11 του μήνα, γιορτή του Αγίου Μηνά, ο λαός μας, δίνει ανθρώπινη λαλιά στο χιόνι, που μας παραγγέλλει:

Ο Άϊ Μηνάς μου μήνυσε και του Άϊ Φιλίππου φτάνω.

Στη λαϊκή μας παράδοση, ο Άγιος Φίλιππος (14 του μήνα), ήταν ένας φτωχός γεωργός, ζευγολάτης. Δούλευε σκληρά όλη μέρα για να προλάβει τον καλό καιρό αντί να κάνει τη «μικρή Αποκριά» (άρχιζε το σαρανταήμερο της  νηστείας των Χριστουγέννων). Σαν γύρισε εκείνο το σούρουπο στο  σπίτι, η γυναίκα του στεναχωρημένη του μίλησε για τους φτωχούς χωριανούς που δεν είχαν τίποτα για ν’ αποκρέψουν μέρα που ήτανε και θα κοιμόντουσαν σίγουρα νηστικοί. Εκείνος δεν δίστασε, σηκώθηκε, έσφαξε το βόδι του και το μοίρασε στους φτωχούς για ν’ αποκρέψουν. Την άλλη μέρα… το  βρήκε ζωντανό μέσα στο στάβλο!  Ο Θεός τον είχε ανταμείψει!

Έτσι ο λαός μας έκανε την ιστορία, παροιμία:

Ο φτωχός ο Φίλιππας, όλη μέρα δούλευε και το βράδυ απόκρεψε.

Στα Εισόδια της Θεοτόκου (21 του μήνα) που ο λαός μας λέει την Παναγιά μας και Μεσοσπορίτισσα, γίνονται … μετεωρολογικές παρατηρήσεις:

Ότι καιρό κάνει αυτή τη μέρα τον ίδιο θα κάνει και τις επόμενες σαράντα μέρες! 

Στις 25 του μήνα, γιορτή της Αγίας Αικατερίνης, την εικόνα της στόλιζαν οι ανύπαντρες κοπέλες, «για να ʼχουν την τύχη την καλή, αφού και κείνη είχε δει στ’ όνειρό της το Χριστό που της φόρεσε δαχτυλίδι και το πρωΐ στον ξύπνιο της το ʼχε… φορεμένο!»

Στις 26 , του Αγίου Στυλιανού, του Άγιου που στυλώνει και προστατεύει τα παιδιά, καμιά μάνα ή γιαγιά (απ’ τις παλιές), δεν έπιανε βελόνι ή σκούπα, ακόμα και αμαγείρευτο έμενε το σπίτι, είχε δεν είχε τάμα στον Άγιο!

Το κρύο δυναμώνει και ο τελευταίος Άγιος, ο Άγιος Ανδρέας, κλείνει το μήνα:

Του Άγιου Αντρέα, το κρύο αντριεύει.

Και η συμβουλή των γεωργών:

Ο Νοέμβρης έκλεισε; Τα ζευγάρια είναι στο στάβλο.

Το φθινόπωρο τελειώνει με το Νοέμβρη, τα σημάδια της λαμπερής Πούλιας  χάνονται με τη δύση της στον ουρανό και μένουν τα λόγια του παππού του γεροντάκου, για όλα τούτα:

Ανήμερα του Άϊ Φιλίππου, κορικάτσι μου, η Πούλια κατεβαίνει τσαι φιλεί τη γης, τσαι λάμπει όλος ο τόπος όπου κατεβαίνει, τσαι επειδή το φως είναι μπόλικα μοιρασμένο ολούθε, δεν είναι καλό να βγαίνουνε όξω οι ανθρώποι. Λένε ότι βγαίνουνε οι ανεράϊδες στα τρίστρατα τσαι στήνουνε το χορό…

Καλό μήνα!

* Η Λίνα Μπόγρη-Πετρίτου ασχολείται συστηματικά με την Τοπική Ιστορία και την Λαογραφία της Αίγινας και αρθρογραφεί για τα θέματα αυτά στον τοπικό τύπο.

Βαρύτατες καταγγελίες Νίκου Οικονόμου κατά του προέδρου της ΚΕΔΑ Νίκου Τζίτζη

Την έκρηξη του ανεξάρτητου δημοτικού συμβούλου Νίκου Οικονόμου προκάλεσε η πρόσφατη συνέντευξη τύπου του προέδρου της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Αίγινας, Νίκου Τζίτζη, του οποίου τα θαυμαστά έργα συχνά-πυκνά απασχολούν τις αναρτήσεις του Πρώτα η Αίγινα. Ο Νίκος Οικονόμου, λοιπόν, που έχει διατελέσει στο πρόσφατο παρελθόν και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της αμαρτωλής –όπως φαίνεται– αυτής επιχείρησης, διατυπώνει βαρύτατες καταγγελίες εναντίον του προέδρου της, με επιστολή-κόλαφο που απέστειλε στα τοπικά μέσα. Εν αναμονή λοιπόν της απάντησης του Νίκου Τζίτζη, παραθέτουμε αυτούσιο το κείμενο της επιστολής:

Παρακολούθησα την συνέντευξη του προέδρου της ΚΕΔΑ κου Νίκου Τζίτζη η οποία έγινε με σκοπό την ενημέρωση των πολιτών της Αίγινας για το πολιτιστικό τέλος που εισπράττει ο Δήμος μέσω των λογαριασμών ύδρευσης. Αφού κατέκρινε την «μειοψηφία», σύμφωνα με τα λεγόμενα του, για την μη ψήφιση της εισήγησης περί της κατανομής του πολιτιστικού τέλους (70% στην ΚΕΔΑ 30% ΔΑΟΑ) συνέχισε την αναφορά του χρησιμοποιώντας το όνομα μου (αναφέρθηκε ονομαστικά και στους άλλους δύο ανεξάρτητους συμβούλους) λες και είμαστε στην κατοχή με τους κουκουλοφόρους δείχνοντας τους προδότες «να ποιοι φταίνε για το κακό χάλι της ΚΕΔΑ», του απαντώ:

Με την πράξη του αυτή απέδειξε ότι έχει γραμμένη στα παλιά του παπούτσια την δημοκρατία. Δεν σέβεται τους θεσμούς και πολύ περισσότερο τις αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου. Συνεχίζοντας λοιπόν ο ίδιος τον εξευτελισμό των δημοκρατικών θεσμών, προχώρησε σε μια συνέντευξη χωρίς να έχουν ενημερωθεί τα υπόλοιπα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΚΕΔΑ πλην του αντιπροέδρου της ΚΕΔΑ κυρίου Αναστάσιου Κρεούζη. Δεν γνωρίζω αν ο κύριος Κρεούζης παίζει τον ρόλο του χειροκροτητή των ενεργειών και πράξεων του προέδρου της ΚΕΔΑ γενικά, οπότε είναι και αυτός συνυπεύθυνος για όλες τις παράνομες ενέργειες, ή απλά έτυχε να βρίσκεται εκεί, αν κάνω λάθος ας με διορθώσει.

Απορίας άξιο είναι πόσα διοικητικά συμβούλια έχουν γίνει στην ΚΕΔΑ μετά την αποπομπή μου; απαντώ 2 συμβούλια στους πέντε μήνες, όπου αυτό το διάστημα ήταν η αιχμή των πολιτιστικών γεγονότων στην Αίγινα (Φεστιβάλ Θεάτρου, Φιστίκι Φεστ κ.λπ.). Αποδεικνύεται πλέον περίτρανα πως η απομάκρυνση μου έγινε γιατί κάποιοι φοβόντουσαν τον έλεγχο και την διαφάνεια.

Στην αναφορά σας περί φόρων σας ενημερώνω ότι η ΚΕΔΑ είναι υποχρεωμένη να αποδίδει ΦΠΑ. Όσο για την ταμπακιέρα που είναι τα πόσα εισιτήρια κόπηκαν και ποιες ήταν οι συμβάσεις με τους θιάσους. Τα «κέρδη» από τα εισιτήρια ήταν 80% για τους θιάσους και 20% για την ΚΕΔΑ. Υπάρχει κάποια τέτοια σύμβαση; ή μήπως ήταν άλλα τα νούμερα 70-30 ή και 60-40; Αυτό δεν το γνωρίζουμε. Για αυτό λοιπόν όλα στην δημοσιότητα, όλα στο φως. ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ! 

Γιατί δεν ενημερώσατε όλα τα ΜΜΕ; Για ποιο λόγο έγινε αυτή η επιλεκτική διάκριση; Έχει σχέση με κάτι που αγνοούμε; Αγνοήθηκαν παραδοσιακές εφημερίδες όπως τα Αιγινητικά Νέα και η Μάχη της Αίγινας (ειδικά η Μάχη στήριξε και στηρίζει την δημοτική αρχή), τα άλλα ηλεκτρονικά μέσα όπως η neafwni.gr και το aeginalight.gr;

Δεν σας έχει προβληματίσει το γεγονός ότι ματώνετε κυριολεκτικά κύριε Τζίτζη Νίκο για να περάσετε ένα θέμα που αφορά την ΚΕΔΑ στο δημοτικό συμβούλιο; Πώς να εμπιστευτεί το σώμα του δημοτικού συμβουλίου έναν άνθρωπο ο οποίος υπόγεια έφερε θέμα ψήφισης αμοιβής του, η οποία ήταν 24.000 ευρώ ετησίως δηλαδή 2000 ευρώ μηνιαίως. Περισσότερα και από όσα παίρνει ένας αντιδήμαρχος και που η κοινωφελής επιχείρηση δεν έχει οικονομικούς πόρους; Μόνος σας μας το είπατε! Εκτός και αν μέσα στην αμοιβή του προέδρου ήταν και η αμοιβή του αντιπροέδρου και μοιραζόσαστε κατά αναλογία τον μισθό (άρθρο 255 παράγραφος 5 του N. 3463/2006) και «ξεχάσατε» να μας το αναφέρετε.

Στο δημοτικό συμβούλιο δεν ήρθε ποτέ ένα σχέδιο ροής χρημάτων μαζί με ένα marketing plan. Αναφερθήκατε γενικά στον πολιτισμό αλλά μόνο αυτή είναι η δραστηριότητα της ΚΕΔΑ; Δεν υπάρχουν άλλες; Για ποια φιλαρμονική μιλάτε; Για αυτήν που δεν υφίσταται; Ας είναι καλά ο σύλλογος ΜΟΥΣΑ.

Μας είπατε ότι η ΚΕΔΑ δεν παίρνει ούτε ένα ευρώ από τον δήμο. Εδώ κάποιος λέει ΨΕΜΑΤΑ. Εσείς κύριε Τζίτζη ή ο αντιδήμαρχος οικονομικών κος Κουκούλης, ο οποίος είπε στο δημοτικό συμβούλιο «όποτε έχουμε δίνουμε χρήματα στην ΚΕΔΑ» (σημειωτέον ότι η Αντιδημαρχία ποιότητας ζωής αντιμετωπίζει μεγαλύτερα οικονομικά προβλήματα από την ΚΕΔΑ).

Τις προτάσεις του διοικητικού συμβουλίου της ΚΕΔΑ τις έχετε σεβαστεί; Σας απαντώ πως ΟΧΙ! Γιατί οι πράξεις σας το μαρτυράνε και το τεκμηριώνω. Για τα εισιτήρια του Φεστιβάλ Θεάτρου, από πέρυσι είχε δημιουργηθεί θέμα με τα αθεώρητα και είπατε πως θα το διορθώσετε του χρόνου. Κάτι που δεν έγινε. Επίσης είχε ειπωθεί πως για το Φεστιβάλ Φιστικιού το διοικητικό συμβούλιο θα είχε τον πρώτο λόγο. Κάτι το οποίο δεν έγινε. Ο καθένας ας δώσει την δικιά του ερμηνεία στο για ποιο λόγο το διοικητικό συμβούλιο της ΚΕΔΑ βρέθηκε προ τετελεσμένου γεγονότος, δηλαδή απλά τους ανακοινώθηκε η οργανωτική επιτροπή του Φιστίκι Φεστ;

Τα 15.000 ευρώ που αποφάσισε, ως χορηγία, για το Φιστίκι Φεστ το δημοτικό συμβούλιο δεν είναι χρήματα για τον πολιτισμό και κατ’ επέκταση για να καλύψει την οικονομική τρύπα της ΚΕΔΑ; Σε αυτήν την απόφαση είμαστε δημοκράτες γιατί κάνουμε το χατίρι σας;

Μιλήσατε για μειοψηφία και σας ερωτώ: Πως είναι δυνατόν η μειοψηφία (σύμφωνα με τον ορισμό σας) να κερδίζει την πλειοψηφία στις αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου; Άλλο ένα ρεκόρ Γκίνες που θα καταγραφεί στο ενεργητικό σας. Τελικά μήπως έχουν αντιστραφεί οι ρόλοι και είσαστε η μειοψηφία στην πλειοψηφία; Κατηγορείτε την αντιπολίτευση και τους ανεξάρτητους συμβούλους, εσείς, ένας «άνθρωπος των γραμμάτων» με υποτιμητικές εκφράσεις. Τους δικούς σας συμβούλους γιατί δεν τους αναφέρετε που σηκωθήκαν και έφυγαν και αναφέρομαι στον αντιδήμαρχο κο Μπέση και στο Πρόεδρο του ΛΤ και μέλος της ΚΕΔΑ κο Βάρτζελη. Τι φοβηθήκατε;

Γιατί αποκρύψατε ότι υπήρχαν δύο προτάσεις από τους πλειοψηφήσαντες περί της απορριπτικής απόφασης;

1. 50-50 του κυρίου Φίλιππου Τζίτζη και
2. Του 40 ΚΕΔΑ, 30 ΔΑΟΑ και 30 Δήμος που ήταν η δική μου πρόταση στην οποία συμφωνούσε και ο κος Νίκος Γιαννούλης. Με το 30% που θα είχε ο Δήμος στο ταμείο του θα μπορούσε να δώσει χορηγίες σε αθλητικούς και πολιτιστικούς συλλόγους και να καλύψει κάποιες εκδηλώσεις που αφορούν τον τουρισμό.

Είπε ο κος Τζίτζης Νίκος ότι «ήταν μια προεκλογική μας δέσμευση το πολιτιστικό τέλος να πάει στον πολιτισμό» και ερωτώ: Σε πιο σημείο του προεκλογικού προγράμματος του «ΑΙΓΙΝΑ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ» υπάρχει αυτό που επικαλείστε;  εκτός εάν αναφέρεστε στον συνδυασμό «ΑΙΓΙΝΑ ΠΡΩΤΟ ΝΗΣΙ».

Αφού προβάρετε κουστούμι Αντιδημάρχου, για ποιο λόγο υπάρχει αυτό το έντονο ενδιαφέρον για την παραχώρηση του πολιτιστικού τέλους τώρα στην ΚΕΔΑ και όχι στην αρχή της θητείας σας; Τι θέλετε να καλύψετε;

Οι πλειοψηφήσαντες δημοτικοί σύμβουλοι σέβονται περισσότερο από εσάς κύριε Τζίτζη Νίκο τον πολιτισμό και την δημοκρατία.

Επειδή η αποτυχία της καταψήφισης της απόφασης είναι επιτυχία δικιά σας και τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν στην ΚΕΔΑ επίσης δικά σας, το καλύτερο που έχετε να κάνετε για την ΚΕΔΑ, τον Πολιτισμό και την Αίγινα είναι να ΠΑΡΑΙΤΗΘΕΙΤΕ  από δημοτικός σύμβουλος, καλό δικό σας θα είναι.

 ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΝΙΚΟΣ
ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Γιάννης Σανταντόνιο: Προσωπική αναζήτηση και συλλογική δημιουργία

του Αλέξανδρου Κράους*

Τις προάλλες, στην όμορφη αυλή του Λαογραφικού Μουσείου, ζήσαμε ακόμα μια ιδιαίτερη βραδιά φορτισμένη αυτή τη φορά από την έντονη συγκίνηση του Γιάννη Σανταντόνιο που παρουσίαζε στα πλαίσια του Φιστίκι Φεστ 2012 τα πενήντα χρόνια της ζωγραφικής του καριέρας. Ήταν μια παρουσίαση ακαδημαϊκού επιπέδου που θα μπορούσε να είχε γίνει στην Σχόλη Καλών Τεχνών, στην Αθήνα, στο Παρίσι η πέρα από τον Ατλαντικό.

Έτσι, η συγκίνηση αυτή μετατράπηκε γρήγορα από το κοινό σε έντονο ενδιαφέρον που καθήλωσε ένα μεγάλο αριθμό φιλότεχνων και φίλων στις θέσεις τους για πάνω από μια μισή ώρα. Ήταν πραγματικά συναρπαστικό να παρακολουθεί κανείς τον Σανταντόνιο να παρουσιάζει σχολιάζοντας συνοπτικά μια μεγάλη σειρά έργων του από το 1968 μέχρι σήμερα. Αποφεύγοντας τις πρώτες νεανικές εργασίες και τα φοιτητικά έργα της Αθήνας όπου στην Σχολή Καλών Τεχνών φαίνεται ότι έμαθε τις αρχές τις εικαστικής τέχνης για να τις αρνηθεί στη συνέχεια, ο καλλιτέχνης μας παρουσίασε σαν ξεκίνημα τις πρώτες δουλείες του όταν βρέθηκε στο Παρίσι το Μάη του ʼ68 φεύγοντας από την Αθήνα της Χούντας.

Συμμετέχοντας με το δικό του τρόπο στο γαλλικό κίνημα αμφισβήτησης, άρχισε να δημιουργεί έργα μακριά από τις αρχές της προοπτικής εγκαινιάζοντας μια περίοδο που αποκάλεσε ο ίδιος αντι-ζωγραφική, όπου τα έξοχα χρώματα του έπαιζαν ένα ειδικό ρόλο.

Στο Παρίσι συναντήθηκε εξάλλου με τους οπαδούς του κινήματος Nouveau Roman και μάλιστα συνδέθηκε με φιλία με τον Alain Robbe-Grillet, ο οποίος εκείνη την εποχή είχε ασχοληθεί με το σινεμά πραγματοποιώντας φιλμ όπου ο Γιάννης αναγνώρισε σημαντικά στοιχεία από τις νέες εικαστικές αντιλήψεις που ανέπτυσσε τότε. Δημιούργησε στη συνέχεια μια σειρά εντυπωσιακών  έργων μέσα στα πλαίσια του φωτορεαλισμού., χρησιμοποιώντας την φωτογραφία σαν ένα πας-παρτου αποδεκτό από όλους, πας-παρτου στο οποίο επέβαλε τις δίκες του χρωματικές αντιλήψεις αλλάζοντας ουσιαστικά την πληροφορία της φωτογραφίας. Στην Γαλλία επίσης δημιούργησε εντυπωσιακές τοιχογραφίες.

Στην συνέχεια πίσω στην Ελλάδα, στην Αθήνα, για πάνω από δέκα χρόνια στην Σαντορίνη και τέλος εδώ και είκοσι χρόνιο στην Αίγινα, ο Σανταντόνιο συνέχισε τις αναζητήσεις του δουλεύοντας πάνω σε φωτογραφίες, για παράδειγμα των περαστικών του Συντάγματος η των Χαυτείων η των κρεοπωλείων της Κεντρικής Αγοράς.

Αντιεμπορικός καλλιτέχνης από πεποίθηση, δεξιοτέχνης όμως στα χρώματα και στο πορτραίτο, δήλωσε την αντίθεση του στην αλόγιστη εμπορικότητα. Τα πρόσφατα  έργα του στις δεξαμενές νερού στην Αίγινα, εικαστικές παρεμβάσεις  που ομορφαίνουν το νησί και τα χαίρεται ο κάθε περαστικός, είναι το κάλεσμα για να ανακαλύψουμε ένα καλλιτέχνη που έζησε και ζει προβληματισμένος από την κοινωνική πραγματικότητα και τους  πειραματισμούς του και διαθέτει σημαντική πολιτιστική-καλλιτεχνική αποσκευή.

Μην ξεχνάμε ότι πριν τέσσερα χρόνια ο Σανταντόνιο πρότεινε την ιδέα των ζωγραφιστών φιστικιών που, όπως έγραψε ο καθηγητής Δ. Ποταμιάνος συμβόλισαν και συμβολίζουν με τον πιο όμορφο τρόπο το πάντρεμα της αυθεντικής αγροτικής παραγωγής με την συλλογική  καλλιτεχνική δημιουργία, ουσιαστικό μήνυμα του πρώτου Φιστίκι Φεστ της Αίγινας, πρώτη εικαστική φυτεία φιστικιών που μας καλεί να την συνεχίσουμε.

Για τους παραπάνω λόγους εξάλλου, στα πλαίσια του περσινού Φιστίκι Φεστ, με πρωτοβουλία της Ε. Κυπραίου, πρόεδρου τότε της Οργανωτικής Επιτροπής, τιμήθηκε από τον Δήμο σε ειδική τελετή που εγκαινίασε μια νέα σειρά τιμητικών εκδηλώσεων για προσωπικότητες οι οποίες συνδέονται με την Τέχνη ή την Παραγωγή φιστικιού και την κοινωνική προσφορά τους στο νησί.

* Ο Αλέξανδρος Κράους είναι Αρχειονόμος και κάτοικος Αίγινας.

Μάθημα πολιτικού ήθους σε απρόθυμους μαθητές

Ενώ κάποιοι παραμένουν αγκιστρωμένοι στις θέσεις τους και θεωρούν την παραίτηση αδιανόητη, παρά την γενικευμένη κατακραυγή εναντίον τους, ένας εκπρόσωπος της αντιπολίτευσης, ο τοπικός σύμβουλος Δημήτρης Κάππος δίνει ένα μάθημα ήθους, σε μαθητές που είναι μάλλον εντελώς ανεπίδεκτοι μαθήσεως.

Μοναδικός εκπρόσωπος της ελάσσονος αντιπολίτευσης στο τοπικό συμβούλιο της Αίγινας ο Δημήτρης Κάππος δίνει τους λόγους της απόφασής του να παραιτηθεί, με τρόπο άμεσο και συμπυκνωμένο, στο κείμενο της επιστολής που έστειλε χθες στην πρόεδρο του τοπικού συμβουλίου:

Θα μπορούσα εύκολα να γεμίσω αρκετές σελίδες καταγγελτικού λόγου σχετικά με την μη λειτουργία της Δημοτικής Κοινότητας Αίγινας.

Θα σταθώ στα εξής:

• Το μεγάλο πρόβλημα της χώρας και κατ’ επέκταση των τοπικών κοινοτήτων  εξακολουθεί να είναι η νοοτροπία και η διαχείριση των δημοσίων θέσεων.  Δυστυχώς όταν αυτό συνεχίζετε και από ηλικιακά νεότερους ανθρώπους, πραγματικά απογοητεύεσαι.
• Ο προεκλογικός λόγος αφού έχει αποδειχθεί ένα μέσο παραπλάνησης ας καταργηθεί.
• Όταν χάνονται και οι απλοί κανόνες συμπεριφοράς και σεβασμού  απέναντι στους θεσμούς  και τα πρόσωπα ανοίγονται λάθος δρόμοι.

Από την θέση του συμβούλου στην Δημοτική Κοινότητα Αίγινας, προσπάθησα να λειτουργήσει η κοινότητα, να πάρει αρμοδιότητες, πρωτοβουλίες  και να έχει έναν ενεργό ρόλο στην κοινωνία αλλά τελικά χωρίς αποτέλεσμα. Μπορεί να υπάρχουν αιτίες αλλά δεν υπάρχουν δικαιολογίες.

Την θέση αυτή δεν την επιλέγουμε εμείς αλλά ο κόσμος με την ψήφο του.

Αυτό με προβλημάτιζε αρκετό καιρό τώρα αλλά η παραμονή μου μέσα σε αυτό το σύστημα με πνίγει.

Λένε ότι όταν είναι να αποφασίσεις για κάτι, το καλύτερο πράγμα να πράξεις είναι το σωστό, το δεύτερο καλύτερο είναι το λάθος, το χειρότερο είναι να μην κάνεις τίποτα.

Ευχαριστώ τον κ. Παναγιώτη Κουκουλή και όλα τα μέλη του συνδυασμού  Αίγινα Κίνηση Ευθύνης για την εμπιστοσύνη που μου έδειξαν, καθώς και τον κόσμο που με επέλεξε στις εκλογές.

Από το κομμάτι της κοινωνίας των πολιτών θα προσπαθήσω να είμαι ενεργός.

Με εκτίμηση,
Δημήτρης Κάππος

Είναι κρίμα πραγματικά, η αδιαφορία και η ανικανότητα των διοικούντων τον Δήμο μας –καθώς και η εριστικότητα και ο πρωτογονισμός ορισμένων από αυτούς– να καθιστούν αδύνατο τον πολιτικό διάλογο και να υψώνουν ένα τοίχος μπροστά στην διάθεση προσφοράς νέων ανθρώπων που ενεπλάκησαν πρόσφατα στα δημοτικά πράγματα, γεμάτοι καινούργιες ιδέες.

Ελπίζει κανείς πως η αποχή του Δημήτρη Κάππου από τα κοινά θα είναι προσωρινή. Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, η Αίγινα δεν έχει την πολυτέλεια να στερείται την προσφορά των νέων και δημιουργικών ανθρώπων της.

Οι αριθμοί αποκαλύπτουν και οι συμπεριφορές αποκαλύπτονται

Υπάρχουν φορές που οι αριθμοί μιλούν ξεκάθαρα. Και τότε μένουν άφωνοι οι συνήθως λαλίστατοι πολιτικάντηδες, που έχουν μάθει να παίζουν μαζί τους ασύστολα –ή ακόμα και να τους επινοούν κατά το δοκούν– περιφρονώντας κάθε έννοια σεβασμού στην αλήθεια. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η χθεσινή ανακοίνωση από το Λιμεναρχείο των στοιχείων για την φετινή επιβατική κίνηση κατά τους θερινούς μήνες (δείτε εδώ). Μιας λοιπόν που η Αίγινα δεν έχει ακόμη αεροδρόμιο ή γέφυρα με την στεριά και μιας που δεν παρατηρήθηκε φέτος το καλοκαίρι επιδρομή ελικοπτέρων ή αεροστάτων, οι αριθμοί των αφίξεων είναι οι μόνοι που δείχνουν και την πραγματική κατάσταση που επικράτησε στο νησί μας. Και η κατάσταση αυτή είναι τελείως αποκαρδιωτική. Σε απόλυτη αντίθεση, λοιπόν, με τις θριαμβολογίες του Δημάρχου μας που μιλούσε στο Δημοτικό Συμβούλιο για «έναν αριθμό επισκεπτών που δεν έχει προηγούμενο», συγχαίροντας μάλιστα και τον πρόεδρο της Τουριστικής Επιτροπής Πέτρο Πετρίτη για την εξαιρετική του δουλειά, οι ανηλεείς αριθμοί του λιμεναρχείου δείχνουν κάθετη πτώση των επισκεπτών, μεγαλύτερη μάλιστα και από τον πανελλήνιο μέσο όρο!

Κάποιοι είχαν κακίσει το Πρώτα η Αίγινα για την σκληρή κριτική που έχει ασκήσει ως προς την αμφίβολη αισθητική, τον αντι-επαγγελματισμό, την αναποτελεσματικότητα και την αδιαφάνεια των διαφόρων δαπανηρών εκστρατειών «προώθησης του τουριστικού μας προϊόντος» που διεξήγαγε η περίφημη τουριστική επιτροπή του Πέτρου Πετρίτη, με αποκορύφωμα την δημιουργία του αλλοπρόσαλλου ιστότοπου «Discover Aegina», αλλά και την εγκατάλειψή του αμέσως μετά την πολυδιαφημισμένη έναρξη της λειτουργίας του (δείτε εδώ και εδώ). Τώρα που η συμβολή του ιστότοπου αυτού στην προώθηση της Αίγινας αποδείχθηκε μηδενική –αν όχι και αρνητική– ποιος άραγε θα λογοδοτήσει για την κατασπατάληση των πολύτιμων χρημάτων της χορηγίας της ΔΕΗ και ποιος θα απολογηθεί για τα πλαστά στοιχεία βάσει των οποίων επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί ως επιτυχημένο το θλιβερό αυτό εγχείρημα;

Υπάρχει όμως και ένα ακόμη θέμα. Πάνω στο μύθευμα του πρωτοφανούς αριθμού επισκεπτών στήθηκε και η προσπάθεια να αιτιολογηθεί η απόλυτη ανικανότητα της παρούσας δημοτικής αρχής να διαχειρισθεί δύο θέματα τεράστιας σημασίας: την αποκομιδή των απορριμμάτων και την υδροδότηση. Πόσες φορές δεν μίλησε ο Δήμαρχός μας για τον όγκο των επισκεπτών που έχει αυξήσει τόσο τον όγκο των σκουπιδιών, όσο και τις ανάγκες για νερό; Τώρα που αποδείχθηκε πως στην πραγματικότητα ίσχυσε ακριβώς το αντίθετο, πως τόσο ο όγκος των σκουπιδιών  όσο και οι ανάγκες για νερό ήταν αισθητά μειωμένες, τί άλλο θα βρει να επινοήσει ο Σάκης Σακκιώτης και το επιτελείο του για να καλύψουν την αδυναμία τους να αντιμετωπίσουν τα φλέγοντα αυτά προβλήματα;

Και μιας και μιλάμε για το νερό, στο θέμα αυτό έχει αρχίσει να διαφαίνεται κάποιο φως στην άκρη του τούνελ, χάρις την συστηματική δουλειά της προηγούμενης δημοτικής αρχής. Θετικότατη εξέλιξη ήταν η πρόσφατη δημοπράτηση των χερσαίων έργων ύδρευσης, που αποτελούν και προϋπόθεση για την μελλοντική σύνδεση του νησιού μας με την ΕΥΔΑΠ μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού. Και τα δύο αυτά μεγαλόπνοα έργα (τα χερσαία και τον υποθαλάσσιο) εμπνεύστηκε και προώθησε η διοίκηση Κουκούλη, εκπονώντας τις μελέτες, αποσπώντας τις απαιτούμενες αδειοδοτήσεις και φθάνοντάς τα στο στάδιο πριν την δημοπράτηση. Τώρα όμως που τα χερσαία έργα βρίσκονται πια στο στάδιο της υλοποίησης και ο υποθαλάσσιος πολύ κοντά στην δημοπράτηση, όπως διαβεβαιώνει σε όλους τους τόνους ο Αντιπεριφερειάρχης Δημήτρης Κατσικάρης, θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι να είναι πολύ προσεκτικοί. Θα πρέπει να μην επιτρέψουν στις οποιεσδήποτε μικρές ατέλειες ή παραλείψεις παρουσιάζει κατά κανόνα κάθε μελέτη ενός μεγάλου έργου να γίνουν πεδίο διαμάχης μικροσυμφερόντων –οικονομικών, παραταξιακών ή και «μηντιακών»– και να χαθεί η μεγάλη αυτή ευκαιρία για το νησί.

Σε επίπεδο Δήμου, η Κίνηση Ευθύνης του πρώην Δημάρχου Παναγιώτη Κουκούλη συνεργάζεται με όλους, για το καίριο αυτό θέμα, και προσπαθεί έτσι να συμβάλει, όσο μπορεί, στην υλοποίηση των μεγάλων έργων που αυτή ξεκίνησε. Η πρωτοβουλία των κινήσεων όμως ανήκει πλέον στην παρούσα δημοτική αρχή και ελπίζει κανείς ότι για μία έστω φορά θα φανεί αντάξια των περιστάσεων. Αντάξιοι των περιστάσεων, όμως, πρέπει να φανούν και κάποιοι που παρακολουθούν αμέτοχοι τα τεκταινόμενα και μοιάζει να εύχονται να αποτύχει η όλη προσπάθεια, ώστε να υποβαθμιστούν οι πολιτικοί τους αντίπαλοι. Ας προσέξουν γιατί στο τέλος αυτοί θα βρεθούν χαμένοι.

Οκτώβριος

της Λίνας Μπόγρη-Πετρίτου*

Οκτώβριος, δέκατος μήνας του Γρηγοριανού (νέου), ημερολογίου.

Έχει 31 ημέρες. Στο Ρωμαϊκό ημερολόγιο, όταν ο Μάρτιος ήταν ο πρώτος μήνας του χρόνου, ο μήνας που πήρε την όγδοη θέση, ονομάστηκε Οκτώβριος  (λατινικά octo = οκτώ), και με το ίδιο όνομα έμεινε μέχρι σήμερα, που είναι ο δέκατος μήνας στη σειρά.

Δεύτερος μήνας του φθινοπώρου, και μήνας της σποράς. Γι’ αυτό ο λαός τον έχει ονομάσει Σποριάτη.

Οκτώβρη και δεν έσπειρες, οκτώ σακιά δεν έκανες.

Οκτώβρη και δεν έσπειρες, τρία καλά δεν έκανες.

Όποιος σπέρνει τον Οκτώβρη, έχει οκτώ σειρές στ’ αλώνι.

Τον λένε επίσης Βροχάρη, για τις βροχές που χαρίζει στους γεωργούς.

Οκτώβρης βροχερός, Οκτώβρης καρπερός.

Τα σταφύλια τρυγημένα, και τα σκόρδα φυτεμένα.

Το Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια.

Δύο οι εκδοχές για τα κουδούνια:

1. Με τη λέξη «κουδούνια», ονομάζουν όσα μικρά τσαμπιά, των αμπελιών ή και της κληματαριάς, έχουν αργήσει να ωριμάσουν στον καιρό τους, και γίνονται τον Οκτώβρη μήνα.
2. Εδώ ίσως η λέξη «κουδούνια», αναφέρεται στον ήχο που ακούγεται απ’ αυτά καθώς τα κοπάδια κατεβαίνουν στα χειμαδιά.

Ο Οκτώβριος είναι ο μήνας που φέρνει τα πρώτα χρυσά και κόκκινα φρούτα του φθινοπώρου. Οι μεγάλοι φτιάχνανε «μαντέματα» και τα παιδιά κερδίζανε με τις απαντήσεις:

Είμαι τόπι κόκκινο
κι αν με καθαρίσεις
άσπρο νόστιμο καρπό
αμέσως θ’ αντικρίσειες. (Το μήλο).

Ποιο φρούτο αναστενάζει για το λάδι; (Το αχλάδι).

Είμαι κίτρινο χνουδάτο
και στυφό και μυρωδάτο.
Γίνομαι και πιο καλό
αν με κάνουνε γλυκό. (Το κυδώνι).

Αλλά και το διαχρονικό:

Χίλιοι μύριοι καλογέροι
σ’ ένα ράσο τυλιγμένοι. (Το ρόδι).

Τις ίδιες ημέρες, ο καιρός θεωρείται ιδανικός για την σπορά των κουκιών.

Του Άϊ Λουκά, σπείρε κουκιά. (18 Οκτώβρη).

Τον λένε και Αγιοδημητριάτη, από τη μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, στις 26 του μήνα, όπου και αναφέρεται στις καλές ημέρες, την ίδια περίοδο.

Του Άϊ Δημητράκη, το μικρό καλοκαιράκι. 

Αυτή η καλοκαιριάτικη αναλαμπή δίνει,  την ευκαιρία στους ανθρώπους της υπαίθρου να προλάβουν να οργώσουν, να σπείρουν, να ετοιμαστούν για το χειμώνα, να κατεβάσουν τα κοπάδια στα χειμαδιά.

Η παράδοση θέλει την  ημέρα της γιορτής του Αγίου Δημητρίου να ανοίγουν τα κρασοβάρελα, με το καινούριο κρασί.

Ο λαός έχει χρονικό σύνορο τους δύο Άγιους, στρατηλάτες, καβαλάρηδες, που χωρίζουν μετεωρολογικά το χρόνο, (σε χειμερινό και θερινό), ανάλογα και με τις ασχολίες των ανθρώπων της υπαίθρου.

Του Άϊ Δημητρού, μέσα το κρεβάτι.
Του Άϊ Γιωργού, έξω το κρεβάτι.

Τους έχουν τόσο πολύν τιμήσει, στην πατρίδα μας, που οι Δημήτρηδες, συναγωνίζονται τους Γιώργηδες!

Η μεγαλύτερη εγγύηση για την καλοκαιρία, είναι τα χρυσάνθεμα, που ανθίζουν αυτή την εποχή, γι’ αυτό τα λέμε και «αγιοδημητριάτικα».

Η παράδοση λέει για τα χρυσάνθεμα, πως νοιάζονταν πολύ τον Οκτώβρη, όταν τον έβλεπαν θλιμμένο, να τριγυρίζει κάτω από τα γυμνά δέντρα καθώς έπεφταν και τα τελευταία τους φύλλα, τις ζεστές ημέρες που χάνονταν, τον ουρανό που συχνά ήταν συννεφιασμένος. Έτσι αποφάσισαν να ζητήσουν από το Θεό να τα αφήσει να ανθίζουν τον Οκτώβρη, για να του διώχνουν τη θλίψη!

Ανάλογα με τον καιρό, σε πολλά μέρη ξεκινά το λιομάζωμα.

Το Οκτωβριανό το λάδι, άλλος μήνας δεν το κάνει.

Στα χρόνια της παιδικής ανεμελιάς, με το πρώτο ψιλόβροχο, τα πρωτοβρόχια, τρέχαμε παρέες, παρέες, και πιασμένοι από τα χέρια σε κύκλο, τραγουδούσαμε:

Βρέχει, βρέχει, ψιχαλίζει και το μάρμαρο ποτίζει.
Και ο ποντικός χορεύει και η γάτα μαγειρεύει…

Γεμίζαμε αγκαλιές, με κυκλάμινα, σε κάθε περίπατο, στις εξοχές, στους κοντινούς λόφους. Εκείνα τα πανέμορφα μωβ ροζέ αγριολούλουδα, με τον τρυφερό, λεπτόκορμο κόκκινο μίσχο, τα χαρακτηριστικά καρδιόσχημα φύλλα και τη γλυκιά απαλή μυρωδιά, που φυτρώνουν, ανάμεσα από ξερόφυλλα, κάτω από θάμνους, μέσα από σχισμάδες βράχων. Να αντέχουν αντλώντας δύναμη μέσα από την απίστευτη δύναμη της φύσης στο ξεροβόρι, να μεγαλώνουν, να ανθίζουν. Σύμβολο αντοχής και ελπίδας, στον Οκτώβρη, που κάνουν τον ποιητή να αναρωτιέται:

Κυκλάμινο, κυκλάμινο,
στου βράχου τη σχισμάδα.
Πού βρήκες χρώματα κι ανθείς,
πού μίσχο και σαλεύεις; 
                           (Γιάννης Ρίτσος)

Καλό μήνα!

* Η Λίνα Μπόγρη-Πετρίτου ασχολείται συστηματικά με την Τοπική Ιστορία και την Λαογραφία της Αίγινας και αρθρογραφεί για τα θέματα αυτά στον τοπικό τύπο.

Γιάνης Βαρουφάκης: Η κρίση δεν θα φέρει την επανάσταση

Συνέντευξη στον Γιώργο Θ. Καλόφωνο*

Μέρος 2°

Στο δεύτερο μέρος αυτής της συνέντευξης-συζήτησης με τον Γιάνη Βαρουφάκη, που ηχογραφήθηκε στην Αίγινα πριν από έναν περίπου μήνα, λίγο πριν από την αναχώρησή του για το Σιατλ των ΗΠΑ, προχωράμε από το ειδικότερο παράδειγμα του νησιού μας, που καλύφθηκε εκτενώς στο πρώτο μέρος, σε μια σειρά γενικότερων παρατηρήσεων για την κρίση στην χώρα μας. Με αφορμή την απόφαση του ιδίου και της συζύγου του να μετοικίσουν στην Αμερική, συζητάμε για την μετανάστευση που έφερε η κρίση, εσωτερική και εξωτερική, και την ιδιότυπη φύση της, καθώς και για την αποστράγγιση της χώρας από ένα σημαντικό μέρος του ανθρώπινου δυναμικού της, την οποία όμως ο Γιάνης Βαρουφάκης θεωρεί φαινόμενο προσωρινό. Μιλάμε επίσης για την αδυναμία της Ελλάδας να αξιοποιήσει το πολύτιμο αυτό ανθρώπινο κεφάλαιο που παράγει, την γενικότερη παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και για το κατά πόσο η κρίση μπορεί να αποτελέσει μιαν ευκαιρία για την ανασυγκρότηση της χώρας μας. Ο Γιάνης Βαρουφάκης θίγει το θέμα της φαυλοκρατίας και της κλεπτοκρατίας, αναφέρεται στις εκλογές και τον ΣΥΡΙΖΑ, και κλείνει την συνέντευξη επισημαίνοντας τον συντηρητισμό που παρατηρείται συνήθως στις περιόδους των μεγάλων κρίσεων: οι όποιες «επαναστάσεις» θα πρέπει να περιμένουν την ανάπτυξη και την άνθιση που πάντοτε ελπίζει κανείς πως κάποια στιγμή θα ξαναφανούν.

Όπως ανέφερες, ετοιμάζεστε με την σύζυγό σου, την Δανάη Στράτου, να μετοικήσετε στην Αμερική. Και αυτό παραπέμπει σε ακόμη ένα φαινόμενο της κρίσης. Πολλοί άνθρωποι, που έχουν την δυνατότητα να βρουν πολύ καλύτερες προοπτικές για την δουλειά τους έξω από την Ελλάδα, φεύγουν. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Είναι «ο σώζων ευατόν σωθήτω», είναι κάτι άλλο; Σε ρωτώ γιατί γνωρίζω ότι την απόφαση αυτή την έχεις επεξεργαστεί μέσα σου και την έχεις βιώσει πολύ έντονα τον τελευταίο καιρό.

Πρόκειται για μία πολύ στενάχωρη απόφαση, μία απόφαση η οποία προέκυψε μετά, προέκυψε γρήγορα όσον αφορά  το χρονικό διάστημα αλλά με πολύ βάθος πόνου και εσωτερικής αναταραχής.

Για να μιλήσω για εμένα και όχι για τη Δανάη, γύρισα στην Ελλάδα το 2000, μετά από 23 χρόνια στο εξωτερικό, με στόχο να μην ξαναφύγω. Και αυτό που με κράτησε εδώ δεν ήταν τα χρήματα, διότι όταν ήρθα στην Ελλάδα ουσιαστικά υπέστην μία μείωση του μισθού μου της τάξεως των δύο τρίτων.

Ήθελα να είμαι στην Ελλάδα και ήθελα να κάνω πράγματα στην Ελλάδα.

Και νομίζω ότι έχεις κάνει και πολλά πράγματα.

Κάναμε διάφορα με πολύ καλούς συναδέλφους, συλλογικά. Και ήταν πολύ ευχάριστο το να δημιουργείς πράγματα. Ιδίως σε ό,τι αφορούσε νέους ανθρώπους, φοιτητές, μεταπτυχιακά προγράμματα και λοιπά.

Όλα αυτά έχουν καταρρεύσει λόγω της κρίσης. Λόγω του νέου νόμου, που δεν εφαρμόζεται κιόλας, ώστε η δουλειά μου στο πανεπιστήμιο να λειτουργεί ως πηγή χαράς σε εμένα.

Από την άλλη μεριά, και λόγω της ενασχόλησης με την κρίση και το δημόσιο διάλογο, ξαφνικά βρέθηκα να έχω το χειρότερο συνδυασμό που μπορεί να έχει κάποιος σαν και εμένα. Από τη μία μεριά να έχω εχθρούς

Αποδοκιμασίες και επευφημίες στην «Γιορτή του Φιστικιού»

Μετά από τρεις επαναλήψεις της πολύ πετυχημένης ομολογουμένως Γιορτής της Συγκομιδής του Ζαν Ζακ Τεσόν στα τρία προηγούμενα Φιστίκι Φεστ, είναι αλήθεια πως το πλήρωμα του χρόνου είχε φτάσει για κάποια αλλαγή. Σε αντίθεση με τον Γιώργο Λούκο του Φεστιβάλ Αθηνών, ο Ζαν Ζακ Τεσόν δεν έβαλε τους δικούς του να μαζεύουν υπογραφές για την παραμονή του. Με μεγάλη προθυμία –ίσως και με κάποια ανακούφιση– παρέδωσε την σκυτάλη στον Βασίλη Βασιλάκη, του οποίου το όνομα άλλωστε αποτελούσε εγγύηση για το αποτέλεσμα – ή τουλάχιστον έτσι είχαμε θεωρήσει όλοι.

Τι έφταιξε τελικά; Κανείς δεν το ξέρει. Η κατάρα της παλαιάς προέδρου; Κάποια άλλη κατάρα διευθύντριας νεοπαγούς τοπικού θεατρικού θεσμού; Άγνωστο! Όποιος πάντως είδε την θλιβερή, στατική και αλλοπρόσαλλη φετινή «Γιορτή» της Συγκομιδής, δεν μπόρεσε να μην κυριευθεί από έντονη νοσταλγία για την παλιά, καλή και σίγουρη εκδοχή των τριών πρώτων φεστιβάλ. Να λοιπόν που ακόμη και ένας γνήσιος θεατράνθρωπος με την ποιότητα του Βασίλη Βασιλάκη έχει και τις κακές του στιγμές. Έχει όμως κάθε δικαίωμα να τις έχει. Μια αποτυχημένη –έστω και παταγωδώς αποτυχημένη– τελετή έναρξης δεν μπορεί να αναιρέσει την μεγάλη του προσφορά στα θεατρικά δρώμενα του τόπου μας. Γι’ αυτό και η αποδοκιμασία δεν ήταν έντονη.

Αν λοιπόν οι ποιοτικοί και δημιουργικοί άνθρωποι έχουν σκαμπανεβάσματα, υπάρχει μια κατηγορία ανθρώπων που παραμένουν πάντοτε σταθεροί… Ένας τέτοιος είναι ο πρόεδρος της ΚΕΔΑ Νίκος Τζίτζης. Ανάμεσα στους δεκάρικους λόγους των παραγόντων και παραγοντίσκων του μικρού μας νησιού, που ακούστηκαν για μια ακόμη φορά στην τελετή έναρξης της Παρασκευής, ο δικός του ήταν και πάλι εκτός συναγωνισμού. Χειρότερος και από του Δημάρχου μας, και αυτό, όπως και να το κάνουμε, δεν είναι και μικρό επίτευγμα! Σταθερή αξία ο «Παστελάρχης» μας! Αλλά και οι υπόλοιποι δεν πήγαν πίσω…

Ο κόσμος όμως έχει πια αρχίσει να κουράζεται. Είτε με φραστικά λάθη, είτε χωρίς, οι κορώνες περί πολιτισμού και άλλων «προσφορών», από τα χείλη των τοπικών μας «επισήμων» (λέξη κι αυτή), γίνονται στις μέρες μας όλο και λιγότερο ανεκτές. Απόδειξη, οι έντονες αποδοκιμασίες –το πρωτοφανές γιουχάρισμα– που εισέπραξαν ο Δήμαρχος και ο Αντιπεριφερειάρχης, όταν είδαν την χθεσινή συναυλία σαν μια ακόμη ευκαιρία αυτοπροβολής.

Βέβαια την συναυλία αυτήν την έδινε κάποιος που υπήρξε στο παρελθόν πραγματικός επίσημος: Υπουργός Πολιτισμού την εποχή της παντοδυναμίας του διεφθαρμένου συστήματος που έφερε την χώρα στην σημερινή κρίση. Όμως αυτός, μαζί με πάμπολλους «συντρόφους» του της εποχής εκείνης, έσπευσε να εγκαταλείψει την κλυδωνιζόμενη παράταξη που τον ανέβασε στα ύψη της πολιτικής εξουσίας για να προσχωρήσει σε άλλη, ανερχόμενη και πολλά υποσχόμενη… Αυτός μπορεί ακόμη να μιλά για τα πολιτιστικά πράγματα στους βάρβαρους καιρούς που ζούμε, να επισημαίνει πως ό,τι γίνεται στον χώρο του πολιτισμού, δεν πρέπει να γίνεται «κατακερματισμένα, αυτοσχεδιαστικά και ευκαιριακά».

Προφανώς δεν θεωρεί κατά κανένα τρόπο ευκαιριακές τις 250 συναυλίες που, όπως μας είπε, έχει δώσει ό ίδιος στα χρόνια της κρίσης. Μία απ’ αυτές ήταν και η χθεσινή: μια προσφορά της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων, με χρήματα του φορολογούμενου πολίτη. Αλλά αυτές προφανώς ανήκουν σε ένα απολύτως συγκροτημένο και άκρως απαραίτητο σχέδιο εμψύχωσής μας, έτσι ώστε να αντέξουμε τα χειρότερα που έρχονται… Οπότε εδώ αποδοκιμασία δεν υπάρχει. Μόνο επευφημίες για τον εμψυχωτή μας! Τουλάχιστον ακόμα…

Η σοδειά του ’12 στο Λαογραφικό Μουσείο.

Υψηλής ποιότητας και η σοδειά των εννέα που συμμετέχουν στην Ομαδική Έκθεση Φωτογραφίας με θέμα «Η σοδειά του 12». Mε εξαιρετικό στήσιμο, η έκθεση που εγκαινιάστηκε χθες το βράδυ στην Αίθουσα του Λαογραφικού Μουσείου, δίνει μια μοναδική αίσθηση του πολύτιμου καρπό της Αίγινας, του σχήματος, του χρώματος, της υφής του, αλλά και της ατμόσφαιρας της συγκομιδής του.

Συμμετέχουν με φωτογραφίες τους οι Δημήτρης Βλάικος, Νίκος  Γιαννούλης, Henri-Paul Coulon, Δημήτριος Δρίσας, Laurent Fabre, Μαρία Μαλτέζου, Άρης  Παύλος, Βασιλική Ταντάουι, καθώς και ο Δημήτρης Ζάμπος με ένα βίντεο.

Η έκθεση αυτή είναι μέρος των πολλών αξιόλογων εικαστικών εκδηλώσεων της 4ης Γιορτής του Φιστικιού και αξίζει να την επισκεφθείτε. Είναι πάντως εξαιρετικά παρήγορο το γεγονός ότι φέτος, μετά την ποιοτική κάμψη που παρατηρήθηκε πέρσι, η εικαστική δημιουργία ξαναβρίσκει ένα επίπεδο που δεν υποτιμά την σημαντική παράδοση που έχει στον χώρο αυτόν η Αίγινα.

Οι φωτογραφίες που εικονογραφούν το άρθρο είναι του Νίκου Γιαννούλη και της Βασιλικής Ταντάουι αντίστοιχα.

Οι «Αντάρτες» του Νικήτα Μπαχάρα, από 5-23 Σεπτεμβρίου στην γκαλερί M art Aegina

Η έκθεση ζωγραφικής του Νικήτα Μπαχάρα, με το πολλαπλά επίκαιρο θέμα «Αντάρτες», θα εγκαινιασθεί το Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου στον χώρο τέχνης M art Aegina, που λειτουργεί από φέτος το καλοκαίρι στην Παραλία της Αίγινας, δίπλα στην Alpha Bank. Η έκθεση άνοιξε στις 5 του μηνός και θα παραμείνει ανοικτή έως τις 23.

Την πρόσκληση συνοδεύει ένα ποίημα του καλλιτέχνη με τον ίδιο τίτλο, που δίνει το στίγμα της έκθεσης:

ΑΝΤΑΡΤΕΣ

«Το νήμα ψάχνω στον πεζό τον Λόγο,
αναιρώντας κάθε πράξη για την απόφαση εκείνη
που δίνει ένα τέλος στην αναπόφευκτη μοίρα
που περνάει από τις γραφές στην δράση και το αναπάντεχο.

Το απρόσμενο της συνέπειας στην ιστορία
είναι τόσο δηλωμένο
και τόσο ακατανόητο ταυτόχρονα.

Ξεμείναμε άπιστοι φέροντας το φορτίο της πίστης άλλων
και τώρα που ήρθε η ώρα της απόφασης,
κοιτάμε ο ένας τον άλλον,
άλλοτε διερευνητικά,
άλλοτε με θλίψη
και άλλοτε με έχθρα, φόβο, οργή και απελπισία.

Και όλοι μας
στρατιώτες στην αδράνεια και στην αίσθηση του αναπόφευκτου […]
Πώς θα τους ξεριζώσω από τις θέσεις τους
και πώς θα αντιδράσουν;
Χρειάζομαι κι άλλους
ελπίζοντας
από μόνοι τους να μιλήσουν για την απιστία τους.

Εσύ με τα φυσίγκια!!!
πού είναι το βιβλίο σου;
γιατί το ξέρω πως και σύ έχεις,
μόνο που κάπου το έχεις καταχωνιάσει
να μην προδοθείς και συ σαν τον Xριστό, […]»

Νικήτας Μπαχάρας, Μάιος 2012

Ο Νικήτας Μπαχάρας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1979. Σπούδασε γλυπτική στη Σχολή Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου. Αποφοίτησε με άριστα από τη σχολή και στη συνέχεια φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, επικεντρωμένος στη ζωγραφική. Η πρώτη του συμμετοχή σε ομαδική έκθεση ήταν στο 8^ο Bazart νέων καλλιτεχνών, στην γκαλερί M art Space (Δεκέμβριος 2010 – Φεβρουάριος 2011), και σε διάστημα πέντε μηνών, ήδη παρουσίασε εύρος της δουλειάς του στην ατομική του έκθεση (M art Space, Μάϊος 2011)

Γιάνης Βαρουφάκης: Η Αίγινα την εποχή της κρίσης

Συνέντευξη στον Γιώργο Θ. Καλόφωνο*

Μέρος 1°

Ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις: διαπρεπής οικονομολόγος με διεθνή παρουσία και απήχηση, έγινε ευρύτερα γνωστός, στην χώρα μας αλλά και εκτός αυτής, μέσα από την ενεργό συμμετοχή του στον δημόσιο διάλογο για την κρίση. Αυτό που είναι ίσως λιγότερο γνωστό, είναι ότι τα τελευταία χρόνια, με την σύζυγό του, την εικαστικό Δανάη Στράτου, ζουν για μεγάλα διαστήματα στην Αίγινα, κυρίως τα καλοκαίρια. Τον συνάντησα για την προγραμματισμένη αυτή συνέντευξη-συζήτηση για τον ιστότοπο Πρώτα η Αίγινα, στο σπίτι τους στο νησί, μία μέρα πριν αναχωρήσουν για την Αθήνα και από εκεί, σε λίγες ημέρες, για το Σιατλ των ΗΠΑ, όπου θα εγκατασταθούν μόνιμα εξ αιτίας της κρίσης. Με ενδιέφερε κυρίως η άποψη ενός οικονομολόγου ο οποίος ασχολείται με μακροοικονομικά μοντέλα, για το πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει η κρίση σε σχέση με ένα μικρό τόπο σαν την Αίγινα. Αυτό το θέμα καλύπτεται στο πρώτο μέρος της συνέντευξης που δημοσιεύεται σήμερα. Θίγονται θέματα όπως η τάση της μετατόπισης του πληθυσμού από τα αστικά κέντρα στην περιφέρεια, το φυστίκι και τα αγροτικά προϊόντα της Αίγινας και οι δυνατότητες που μπορούν να προσφέρουν στο νησί, ο τομέας της παροχής υπηρεσιών, η ανικανότητα του Δήμου και της παρούσας δημοτικής αρχής να προσφέρει βασικές υπηρεσίες και η εξάρτηση της Αίγινας από το κεντρικό κράτος, τα παρόντα και μελλοντικά προβλήματα στους τομείς της ύδρευσης και της αποκομιδής των σκουπιδιών και πιθανές στρατηγικές αντιμετώπισής τους. Στο δεύτερο μέρος της συνέντευξης που θα δημοσιευθεί πολύ σύντομα, η συζήτηση επεκτείνεται. Με αφορμή την απόφαση του ιδίου και της συζύγου του να μετοικίσουν στην Αμερική, συζητάμε τους τρόπους με τους οποίους εκδηλώνεται η κρίση στην χώρα μας, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, τα δεινά που την προκαλούν, τα δεινά που επιφέρει αλλά και τις προκλήσεις που εμπεριέχει.

Η κρίση έφερε και την τάση να εγκαταλείπονται τα αστικά κέντρα για την περιφέρεια, μια τάση επιστροφής σε μία ζωή πιο απλή, πιο εναρμονισμένη με τη φύση, λιγότερο καταναλωτική: η Αίγινα, λόγω επίσης και της εγγύτητάς της με την Αθήνα, μοιάζει να προσφέρεται για κάτι τέτοιο. Πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει λοιπόν η κρίση σε σχέση με ένα μικρό τόπο σαν την Αίγινα; Πόσο αυτάρκης μπορεί να είναι μια μικρή οικονομία; Υπάρχουν κάποιες θετικές πλευρές, κάποια περιθώρια ανάπτυξης σε μια περίοδο γενικευμένης κρίσης;

Στη περίπτωση της δικής μας οικογένειας, η κρίση έδρασε αρνητικά ως προς αυτή τη μετανάστευση προς την Αίγινα. Σκοπός μας ήταν πριν ξεσπάσει η κρίση –και σε προσωπικό επίπεδο αλλά και γενικότερα σε μακροοικονομικό– από το χρόνο που ο Νικόλας μας θα τέλειωνε το σχολείο να μετακομίσουμε στην Αίγινα μονίμως. Αλλά λόγω της κρίσης τελικά μετακομίζουμε στις ΗΠΑ. Οπότε είμαστε μία ιδιαίτερη περίπτωση.

Αυτό πρέπει να το πάρουμε και σαν έναν υπαινιγμό για το τι ίσως θα έπρεπε να κάνουμε όλοι;

Ο κόσμος γενικά βρίσκεται σε μία κινητικότητα στην περίοδο της κρίσης. Όπως και στην Κατοχή έτσι και σε αυτή την πολύ μεγάλη κρίση που δεν είχαμε ξανανιώσει από το Μεσοπόλεμο στη χώρα αυτή, αλλά και γενικότερα και σε πολλές χώρες, υπάρχει μία τάση φυγής από τα αστικά κέντρα που είναι ο γεωγραφικός και οικονομικός χώρος που αναπτύσσεται πιο γοργά σε περίοδο άνθησης και καταρρέει πιο γρήγορα σε περίοδο καθίζησης.

Οπότε  στη δεκαετία του ’50 με το Σχέδιο Μάρσαλ, η Ελλάδα άρχισε να αναπτύσσεται και τα αστικά κέντρα άρχισαν ουσιαστικά να δημιουργούνται – και δημιουργήθηκε και η τσιμενταρία της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας. Σε περίοδο κρίσης ο κόσμος εγκαταλείπει τα αστικά κέντρα, για τον απλούστατο λόγο ότι οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται στην περίοδο της ανάπτυξης εξαφανίζονται.

Και όσοι έχουν κάποια πρόσβαση στη γη, γιατί έχουν κρατήσει κάποιο χωράφι, κάποιο σπίτι, κάποιο ερείπιο, το βλέπουν ως ένα τρόπο να αποφύγουν την αγορά ακινήτων, η οποία καταρρέει και η οποία καθιστά ουσιαστικά αδύνατη την επιβίωση στα αστικά κέντρα. Βλέπουν την προοπτική να

Σεπτέμβριος

της Λίνας Μπόγρη-Πετρίτου*

Ο Σεπτέμβρης, ένατος μήνας στο Γρηγοριανό ημερολόγιο και αρχή της ινδίκτου για το εκκλησιαστικό έτος, ήταν ο έβδομος μήνας (septem=επτά), στο ρωμαϊκό δεκάμηνο ημερολόγιο. Με την προσθήκη του Ιανουάριου και του Φεβρουάριου στην αρχή του χρόνου πήρε την 9^η θέση, αλλά το όνομά του δεν άλλαξε ποτέ.

Για μας ο Σεπτέμβρης είναι ο Τρυγητής, ο Σταυρίτης, ο Άγιος … των σχολείων!

Με τη μεγάλη γιορτή του Σταυρού (14 Σεπτέμβρη), με το έθιμο του Λειδινού (δικό μας και κατάδικό μας), με το μεγάλο πανηγύρι του τρύγου.

Η παράδοση λέει, πως όταν η Αγία Ελένη αναρωτήθηκε πώς θα ξεχωρίσει τον Τίμιο Σταυρό μέσα από το πλήθος τόσων άλλων, μια ξεχωριστή μυρωδιά από ένα αρωματικό φυτό, την οδήγησε εκεί που ήταν το αγιασμένο από το Θεϊκό μαρτύριο ξύλο. Ήταν ο βασιλικός, και από τότε το λέμε σταυρολούλουδο. Με τα φουντωτά κλαδάκια του, ραντίζει με αγιασμό, τους πιστούς ο παπάς. Με τον αγιασμό της ημέρας του Σταυρού και αλεύρι ετοιμάζουν το νέο προζύμι, οι νοικοκυρές. Βάζουν πάνω του κι ένα κλωνί βασιλικό απ’ αυτά που μοίρασε ο παπάς, και κείνο φουσκώνει από μόνο του!

Την πρώτη φορά που θα ζυμώσουν μ’ αυτό, θα κάνουν πρόσφορο για την εκκλησία.

Τιμάται ο Τρυγητής Σεπτέμβρης από τα χρόνια τα παλιά στον τόπο μας.

Στο χυμό των αμπελιών του, το κρασί, έβρισκαν παρηγοριά οι άνθρωποι από τα βάσανα μιας δύσκολης ζωής αλλά και ξεκούραση από τον κάματο της μέρας.

Μαζί με το ψωμί και το λάδι ήταν κι αυτό ένα κομμάτι της καθημερινής διατροφής.

Οίνος ευφραίνει καρδίαν… λέει η Παλαιά Διαθήκη.

Οίνον ουκ έχουσι λέει η μητέρα του Χριστού, και Εκείνος κάνει το θαύμα στο γάμο της Κανά.

Τούτο εστί το αίμα μου λέει στους μαθητές του στο Μυστικό Δείπνο, σηκώνοντας το ποτήρι με το κρασί.

Ο Όμηρος, ο Αριστοφάνης, ο Κρατίνος με την «Πυτίνη» του, ο Αλκαίος, παλιοί και σύγχρονοι ποιητές μας, λογοτέχνες, ζωγράφοι, ο Αρχέλαος με τη ζωή των βαρελοφρόνων στα σκίτσα του, ο ποιητικός λόγος του Παλαμά, στους Έλληνες πολεμιστές του 1940: «…μεθύστε με τ΄αθάνατο κρασί του ’21».

Για τούτο το μήνα της γιορτής των αμπελιών, οι συμβουλές των γεωργών και των παλιότερων γενικά, πέρασαν μέσα από τις παροιμίες:

Αυλάκωσε τ’ αμπέλια σου να φας γλυκιά σταφίδα.

Τ’ αμπέλι θέλει αμπελουργό, το σπίτι νοικοκύρη,
και το καράβι το καλό θέλει καραβοκύρη.

Του Σταυρού σταύρωνε και δένε, συμβούλευαν οι παλιοί ναυτικοί και σταματούσανε τα μακρινά ταξίδια με τα ιστιοφόρα.

Αν ίσως βρέξει ο τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο.

Του Σεπτέμβρη οι βροχές, φέρνουν γέλια και χαρές.

Έφτασε ο Τρυγητής, ξαπόστασε ο δραγάτης.

Το τραγούδι με τον τρύγο, το Δεκέμβρη παραμύθι.

Βοηθάει ο Αϊ Γιάννης κι ο Σταυρός, γιομίζει αμπάρι και ληνός.

Το Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια, με τη λέξη κουδούνια άλλοι εννοούν τα λιγοστά μικρά τσαμπιά που έχουν ξεμείνει και ωριμάσει το μήνα Οκτώβρη και άλλοι τα κουδούνια των κοπαδιών που ετοιμάζονται να κατέβουν στα χειμαδιά.

Στον Τρυγητή, του αμπελουργού πάνε χαλάλι οι κόποι.

Άλλος σκάφτει και κλαδεύει, κι άλλος πίνει και μεθάει, βγάζει το παράπονό του ο καλός εργάτης για τον επιτήδειο ακαμάτη και καταφερτζή.

Η συμβουλή στο νιο καλλιεργητή:

Αμπέλι για την αφεντιά σου κι ελιά για τα παιδιά σου.

Το Σεπτέμβρη στάρι σπείρε, και στο πανηγύρι σύρε.

Και η απορία του μεθυσμένου:

Κρασί σε πίνω για καλό και συ με πας στον τοίχο.

Είδε ο τρελός το μεθυσμένο και φοβήθηκε.

Ο τρελός κι ο μεθυσμένος στην ανηφόρα τραγουδάνε.

Αγαπάει ο κάπελας το μεθυσμένο, αλλά δεν τον κάνει και γαμπρό!

Καλό μήνα!

* Η Λίνα Μπόγρη-Πετρίτου ασχολείται συστηματικά με την Τοπική Ιστορία και την Λαογραφία της Αίγινας και αρθρογραφεί για τα θέματα αυτά στον τοπικό τύπο.

Διπλό πλήγμα στον Σάκη Σακκιώτη από Κίνηση Ευθύνης και Αντιπεριφέρεια

Μετά την καταστροφή της περασμένης Παρασκευής που άφησε βαθειά τραύματα στην οικονομία του νησιού μας, οι μέρες αυτές σίγουρα δεν είναι οι καλύτερες που έχει ζήσει ο δήμαρχος Σάκης Σακκιώτης. Οι προσπάθειες του να μεταθέσει για μία ακόμη φορά τις ευθύνες του για τα θέματα του νερού και των σκουπιδιών δεν πείθουν πλέον κανένα, και είναι βέβαιο ότι ακόμη και η περίφημη «γιαγιά» της προεκλογικής του ομιλίας –εκείνη που τον θυμόταν με κοντά παντελονάκια να παίζει ποδόσφαιρο στις αλάνες– θα έχει πλέον αρχίσει να συνειδητοποιεί πως η παλαιά του αυτή δραστηριότητά δεν αποτελεί εχέγγυο κάποιων –έστω– ικανοτήτων στην διοίκηση του Δήμου.

Με ένα υπεροπτικό –αλλά και υπερρεαλιστικό– «διάγγελμα», ο Σάκης Σακκιώτης επιχείρησε και πάλι να επιρρίψει ευθύνες στην προηγούμενη διοίκηση του Παναγιώτη Κουκούλη, παραβλέποντας το γεγονός ότι οποιαδήποτε σύγκριση με την περίοδο αυτή είναι μοιραίο να αποβαίνει εις βάρος του, αφού επί δημαρχίας Κουκούλη η Αίγινα και το νερό δεν στερήθηκε ούτε για μια μέρα, και καθόλου δεν θύμιζε την απέραντη χωματερή στην οποία έχει πλέον μετατραπεί.

Στις αιτιάσεις Σακκιώτη απάντησε με ένα σαφές και εύστοχο δελτίο τύπου η δημοτική παράταξη του Παναγιώτη Κουκούλη, Κίνηση Ευθύνης. Παράλληλα όμως ανάρτησε και στον ιστότοπό της μια λεπτομερή ανάλυση του σακκιωτικού διαγγέλματος όπου με καταλυτική λογική –και συχνά με οξύτατο χιούμορ– κονιορτοποιεί την θλιβερή επιχειρηματολογία του νυν δημάρχου. Πρόκειται για κείμενο εξαιρετικά διαφωτιστικό, και ενίοτε διασκεδαστικό, που αξίζει τον κόπο να διαβαστεί. Ως δείγμα γραφής παραθέτω εδώ απόσπασμα που αναφέρεται στην συνωμοσιολογική ερμηνεία της πραγματικότητας που διέπει την σκέψη του Σάκη Σακκιώτη:

Η συνωμοσία της παλιάς ντουλάπας

Επανήλθε ο κ. Θ. Σακκιώτης σε όσα είχε αναφέρει και στο Δημοτικό Συμβούλιο και κατήγγειλε ότι υπάρχει μια «οργανωμένη επιβάρυνση του νησιού μας» με μπάζα, σκουπίδια και άλλα παλαιά ογκώδη αντικείμενα, όπως κρεβάτια, ντουλάπες, κομοδίνα, πολυθρόνες κλπ. Διατείνεται, δηλαδή, ο δήμαρχος ότι έχει οργανωθεί μια συνωμοτική ομάδα αδίστακτων ανθρώπων που συλλέγουν μεθοδικά (από πού άραγε…) όλα αυτά τα άχρηστα και τα παρατάνε στους δρόμους για να εκθέσουν μ’ αυτό τον τρόπο τη δημοτική αρχή…

Η καταγγελία αυτή προκαλεί αναπόφευκτα θυμηδία, αλλά προκαλεί επίσης εντύπωση το τι μπορεί να επινοήσει κανείς όταν δεν θέλει να δει κατάματα την πραγματικότητα και τις ευθύνες του

Ισχυρό πλήγμα στην επιχειρηματολογία Σακκιώτη, έφερε όμως και η πρόσφατη γραπτή δήλωση του Αντιπεριφερειάρχη Νήσων. Ανάμεσα στα όσα αναφέρει ο Δημήτρης Κατσικάρης για τις προσπάθειες αντιμετώπισης του προβλήματος της ύδρευσης του νησιού μας και για την συμβολή της Περιφέρειας και του ιδίου προσωπικά, διαβάζουμε μια φράση που αντικρούει τους ισχυρισμούς του δημάρχου περί περικοπής των κρατικών πόρων για την ύδρευση:

η επιχορήγηση του Δήμου Αίγινας από την Περιφέρεια Αττικής για την υδροδότηση με υδροφόρα πλοία τα δύο τελευταία (χρόνια) ήταν απρόσκοπτη και σημαντική: Το 2011, ανήλθε σε 1.550.000 ευρώ, και για το 2012 -μέχρι σήμερα- σε 1.500.000 ευρώ, ποσό που έχει καταβληθεί ολοσχερώς.

Υπάρχει επιπλέον και ένα αρκετά πιο σκληρό σημείο της δήλωσης του Αντιπεριφερειάρχη που δείχνει πως το πρόβλημα της ύδρευσης θα είναι δύσκολο να διευθετηθεί με τον τρόπο που επιθυμεί ο ελάχιστα αποτελεσματικός δήμαρχος του νησιού μας, με την ατέρμονη, δηλαδή, ροή κρατικών κονδυλίων:

Δεν μπορεί να γίνει πλέον ανεκτή μια τέτοια παλαιοκομματική κατάσταση, όπου οι δήμοι αδυνατούν να ανταποκριθούν στο μεγάλο κόστος της αγοράς και μεταφοράς νερού –παρότι επιδοτούνται γενναία– ούτε να συνεχιστεί  η παλιά ΨΗΦΟΘΗΡΙΚΗ λειτουργία, βάσει της οποίας  δεν εισπράττονται έγκαιρα ή καθόλου τα τέλη ύδρευσης του νερού. Στους περισσότερους δήμους υπάρχουν χρέη προς τους μεταφορείς νερού, ενώ ταυτόχρονα, χιλιάδες λογαριασμοί δημοτών είναι ΑΠΛΗΡΩΤΟΙ!

Χάρις στις ενέργειες του Νίκου Οικονόμου και του Μπάμπη Μαράκη που συγκέντρωσαν τις υπογραφές ενός σεβαστού αριθμού δημοτικών συμβούλων, η διοίκηση του Δήμου του πολύπαθου νησιού μας δεν μπόρεσε να αποφύγει τελικά την έκτακτη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Παρασκευής, η οποία προμηνύεται ταραχώδης.