«Οπόχει κόρην ακριβή του Μάρτη ο ήλιος μη τη δει»

της Λίνας Μπόγρη-Πετρίτου*

Θυμηθήκατε να φορέσετε το «Μάρτη» σας πριν βγείτε από το σπίτι, την πρώτη του μέρα; Αν το ξεχάσατε, μη πανικοβάλλεστε. Έχετε ακόμα την εναλλακτική του παλιού ημερολόγιου! Οι δεκατρείς ημέρες που κάνουν τη διαφορά θα σας… καλύψουν – θέλω να πιστεύω!

Να θυμίσω: άσπρη και κόκκινη κλωστή στριμμένη, δεμένη στο δάχτυλο (δαχτυλίδι), ή στον καρπό (βραχιόλι). Αν κάποιοι δεν θέλουν να φαίνεται τη δένουν στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού! Έθιμο όχι μόνο δικό μας, αλλά γενικά τουλάχιστον… βαλκάνιο! Όταν τέλειωνε ο μήνας φύλαγαν το Μάρτη για να τον δέσουν στην λαμπάδα της Ανάστασης, ή στο πόδι του οβελία!

Ο λαός μας πίστευε πολύ στη μαγική δύναμη της ασπροκόκκινης κλωστής κι έλεγαν ότι προσφέρει πολλά καλά σε όποιον τη φορούσε: αν στο μικρό παιδί την έδεναν στο πόδι, δεν θα σκόνταβε! Πολλοί την έδεναν στο αυτί της στάμνας για να κάνει κρύο το νερό! Υποστήριζαν δε πως έτσι απέτρεπαν την επίδραση του ήλιου, που αυτόν το μήνα πλησιάζει το βόρειο ημισφαίριο(το δικό μας), είναι δυνατός και καίει.

«Οπόχει κόρην ακριβή, του Μάρτη ο ήλιος μη τη δει».

Η πεθερά… αποφασίζει για τις δουλειές έξω από το σπίτι και προτείνει:

«Το Μάρτη η νύφη μου, το Μάη η κόρη μου»!

Η μέρα μεγαλώνει και οι γεωργοί συμβουλεύουν:

«Το Μάρτη βάλτε εργάτες κι ας είναι ακαμάτες», γιατί τότε δούλευαν από ήλιο σε ήλιο!

Εύχονται και ελπίζουν: «Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε κείνο το ζευγά που ʼχει πολλά σπαρμένα».

Πολλές οι απότομες και ξαφνικές αλλαγές του καιρού:

«Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος, πέντε φορές εχιόνισε
και πάλι το μετάνιωσε που δεν εξαναχιόνισε».····

«Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωΐ και χάσεις την ημέρα».

«Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης».

«Λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή», λέμε για κείνον που βρίσκεται ή αναμειγνύεται παντού.

Για την αστάθεια του καιρού έφταιγε η… ιδιωτική του ζωή!

Είχε παντρευτεί δυο γυναίκες, μια πλούσια αλλά πολύ άσκημη και μια όμορφη αλλά φτωχιά. Όταν γυρνούσε προς την άσκημη έκλαιγε από τον καημό του, και ο καιρός χάλαγε. Γελούσε ευχαριστημένος σαν έβλεπε την όμορφη γυναίκα του, και ο καιρός έφτιαχνε!

Όσο όμως κι αν μας ταλαιπωρεί, είμαστε πάντα σίγουροι πως: «Από Μάρτη καλοκαίρι…», και έτσι τον αντιμετωπίζουμε με καλή διάθεση γιατί:

«Μάρτης είναι, νάζια κάνει»!

* Η Λίνα Μπόγρη-Πετρίτου ασχολείται συστηματικά με την Τοπική Ιστορία και την Λαογραφία της Αίγινας και αρθρογραφεί για τα θέματα αυτά στον τοπικό τύπο.