tn glwssa mu edwsan elliniki

του Νίκου Μαρίνου*

Δανείστηκα και κακομεταχειρίστηκα για την επικεφαλίδα τούτου του άρθρου μου, έναν στίχο από το «Άξιον Εστί», του μεγάλου μας νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. Σ’ αυτό το αμάλγαμα των greeklish συνοψίζεται η –περίπου–σαραντάχρονη ιστορία τους.

Νομίζουμε ότι γίναμε διεθνείς;

Μία σύνθετη λέξη που προέρχεται από τις λέξεις Greek και English. Μια γραφή που ξεκίνησε από την ανάγκη των Ελλήνων προγραμματιστών της δεκαετίας του 1970 για να σχολιάζουν στα προγράμματα που έγραφαν. Επιτρέψτε μου να γίνω πιο σαφής. Τα προγράμματα των ηλεκτρονικών υπολογιστών γράφονταν στα αγγλικά βάση του διεθνούς προτύπου ASCII, δηλαδή ενός πρότυπου που υπήρχε από τις αρχές του 1940 και το πρώτο τηλέτυπο –το γνωστότερο σε εμάς, τέλεξ– όσον αφορά την αποστολή και λήψη γραπτών μυνημάτων.

Όταν ένας προγραμματιστής γράφει κάποιο πρόγραμμα, φυσικά δεν το τελειώνει σε μια μέρα. Και καθότι είναι αρκετά περίπλοκο, δίπλα από κάποια ή κάποιες σειρές του προγράμματος, γράφει σχόλια που θα τον βοηθήσουν να το προχωρήσει. Ε, αυτά τα σχόλια στην Ελλάδα ήταν σε ελληνική γλώσσα, γραμμένη με λατινικούς χαρακτήρες.

Υπάρχουν και αντιδράσεις...

Τα χρόνια πέρασαν και φτιάχτηκαν τα πρώτα BBS (Bulletin Board System) – ο πρόδρομος του Internet που επέτρεπε στους χρήστες να επικοινωνούν και μέσω e-mail. Φυσικά ούτε λόγος ακόμα για ελληνικούς χαρακτήρες  και τα greeklish συνεχίστηκαν. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και ενώ είχαν ξεκινήσει να μαθαίνουν ελληνικά τα κομπιούτερς, εμφανίστηκε ο κατ’ εξοχήν δήμιος των ελληνικών χαρακτήρων, το κινητό τηλέφωνο. Περί τα τέλη της δεκαετίας του ʼ90 και ενώ οι ξένες εταιρείες προγραμμάτων, υπολογιστών και κινητών τηλεφώνων είχαν αρχίσει να εξελληνίζουν τα προϊόντα τους, τα greeklish έγιναν must της νεολαίας. Δεν ήσουν in αν δεν έγραφες greeklish.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, άρχισαν όλοι να γράφουν sms και mails με σύντμηση ελληνικών λέξεων και με έκπτωση διφθόγγων και φωνηέντων με την δικαιολογία ότι γράφονται πιο γρήγορα. Δυστυχώς τα φωνήεντα πλέoν δεν είναι επτά. Για παράδειγμα δείτε λίγο πιο προσεχτικά την επικεφαλίδα τούτου του κειμένου και θα καταλάβετε τι εννοώ.

Η ένδοξη πόλη, παγκοσμίως γνωστή με το όνομα Athens, γράφεται στις επίσημες «ξενόγλωσσες» πινακίδες μας Athina... Σαν τα tiropetakia κι αυτή.

Αυτό που για κάποιους ξεκίνησε σαν ανάγκη, μετεξελίχθηκε σε in κατάσταση για τη νεολαία και αλλάζει την φυσιογνωμία της γλώσσας μας. Δεν είμαι σε καμία περίπτωση υπέρ της «διαπαιδαγωγήσεως των νέων με καθώς πρέπει ιδέας», αλλά βλέπω ότι βαδίζουμε, αργά αλλά σταθερά, σε μία –τουρκικού τύπου– αλλαγή της γραφής των ελληνικών. Δεν είμαι γλωσσολόγος αλλά θεωρώ ότι κατέχουμε μια από τις αρχαιότερες  και πιο πλούσιες γλώσσες του πλανήτη μας. Μια γλώσσα που κατά την διάρκεια των αιώνων έχει περάσει πολλά. Μια γλώσσα που πολλοί προσπάθησαν να μας κάνουν να σταματήσουμε να μιλάμε. Βέβαια η γλώσσα μας δεν βανδαλίστηκε μόνο από τους ξένους αλλά και από εμάς τους ίδιους. Οι διαφημιστικές εταιρείες αλλά και το Ελληνικό Κράτος σε κάποιες περιπτώσεις έχουν υιοθετήσει τα greeklish. Μοναδική μας αντίσταση είναι η επιμονή μας να γράφουμε ελληνικά παντού. Στα προγράμματα κοινωνικής δικτύωσης, στα sms, στα e-mail, στα φόρουμ. Την γλώσσα μου έδωσαν ελληνική…

* Ο Νίκος Μαρίνος είναι πληροφορικός, υπάλληλος της ΔΕΗ Αίγινας, και πρώην πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Κυψέλης.